Hoe start je met frezen?
Barst je van de inspiratie en zou je graag wat nieuwe kluskennis opdoen? Misschien is frezen dan iets voor jou. Of je nu de afwerkingsranden in je huis van een decoratief accent wilt voorzien of aan de slag wilt met het serieuzere timmerwerk: je kunt niet zonder goede freesmachine. In ons handige artikel over frezen voor beginners laten we je kennis maken met dit ambacht en de benodigde gereedschappen. Van het kiezen van het juiste freesje tot werken met de bovenfrees van Dremel: in een mum van tijd kun je zelf aan de slag.
Kies je materialen
Voordat je je in een nieuw klusavontuur stort, willen we kort de basis met je doornemen. Om te beginnen: wat doe je eigenlijk als je freest? Je maakt dan een gleuf of holte met een elektrisch gereedschap. Daarna hol je het materiaal uit. Als je net begint met deze techniek, kun je het beste kiezen voor makkelijk te frezen materialen. Zachthout is ideaal, evenals carbon, spaanplaat, vezelplaat, laminaat, plastic, plexiglas, multiplex en rubber. Je kunt je handfrees ook gebruiken op hardhout – maar zorg dan dat je wat langzamer werkt. Daarbij moet je namelijk oppassen dat het hout en/of het freesje niet verbranden (bij tip 7 lees je meer hierover).
Zorg dat je bekend bent met de verschillende typen gleuven
Welk type gleuf je maakt, is afhankelijk van je klus. Als je net begint, zul je vooral groeven frezen. Groeven (lange inkepingen) kunnen een platte bodem, een V-vorm of een afgeronde vorm hebben. Gebruik ze bijvoorbeeld voor inlegwerk in houten tafels, snijplanken of je aanrechtblad. Een inham is een ander type gleuf, ook wel een afgeronde groef genoemd. Dit is een makkelijke manier om de randen van een recht oppervlak wat interessanter te maken. Een afkanting kun je gebruiken als decoratieve gleuf. Het is een soort 'afgeplatte hoek' die recht loopt maar zich niet uitstrekt over het volledige profiel van het materiaal. Voor elk type gleuf heb je een ander freesje nodig. Dat brengt ons bij het volgende punt...
Kies het juiste freesaccessoire
Laten we nu eens kijken naar de verschillende freesjes. Een recht freesje ( 650 , 652 , 654 ) maakt rechte groeven met een vierkante bodem, bijvoorbeeld sponningen. Bij een freesje met leipen wordt het freesje op zijn plaats gehouden; deze versie is geschikt voor inhammen en afkantingen. Hierin onderscheiden we twee soorten. De eerste (612) is een kogelfreesje met leipen, dat vooral wordt gebruikt voor decoratief werk. Een afrondingsfreesje met leipen (615) gebruik je om randen te egaliseren. Met een freesje voor v-groeven (640) maak je decoratieve v-vormige groeven, terwijl het sleutelgatfreesje (655) juist nauwe sleuven maakt. Hiermee kun je groeven frezen in fotolijstjes of andere dingen die je wilt ophangen. Meer weten? Vergelijk alle freesjes.
Gebruik het bovenfreeshulpstuk
Het belangrijkste accessoire voor iedereen die goed wil frezen, is het bovenfreeshulpstuk. Wanneer je hout bewerkt of andere klusprojecten om handen hebt waarbij je moet frezen, verander je je Dremel Multitool met dit hulpstuk in een bovenfrees. Je hebt dan dus geen aparte bovenfrees nodig. Met dit ene hulpstuk kun je je gereedschap gebruiken om cirkels te frezen, letters en symbolen te snijden en inlegwerk te maken. Wil je in een rechte lijn frezen? Gebruik dan de randgeleider die wordt meegeleverd bij het bovenfreeshulpstuk.
Neem de juiste veiligheidsmaatregelen
Voordat je begint aan je nieuwe project, willen we kort nog de veiligheid met je doornemen. Draag handschoenen om te voorkomen dat je per ongeluk in je handen snijdt. Ook een bril en stofmasker zijn onmisbaar als je gaat frezen. Zo voorkom je dat je zaagsel of plastic deeltjes inademt of dat deze in je ogen komen. Met een paar oorbeschermers maak je je veiligheidsoutfit helemaal af. Nu kun je aan de slag!
Houd de frees in een lichte hoek
Nu je de juiste freesjes hebt en alle veiligheidsmaatregelen hebt genomen, kun je beginnen met je project. Houd je gereedschap in een lichte hoek wanneer je het inschakelt. Waarom? De punt van de meeste freesjes snijdt eigenlijk helemaal niet: het echte werk wordt gedaan door de zijkant van het freesje. Door de frees in een hoek te houden, maak je een 'gleuf' in het hout. Als je eenmaal een ingang in het hout (of ander materiaal) hebt gemaakt, kun je de frees rechtop houden.
Stel het toerental in en maak langzame bewegingen
Voorkom dat je materiaal of freesje verbrandt door het gereedschap het werk te laten doen, en even te stoppen als je ziet dat het materiaal erg warm wordt. Beweeg langzaam, vooral als je werkt met hardhout zoals eiken. Gebruik altijd een laag toerental als je freest in plexiglas. Je vindt het aanbevolen toerental terug op de verpakking van elk freesje. Frees ook altijd in fasen – haal nooit meer dan 3 mm aan materiaal tegelijk weg. Wil je een groef die 1 cm diep is? Stel de frees dan in op een diepte van 3 mm en werk in 3 fasen. Test de gewenste bewerking tot slot altijd eerst op wat testmateriaal en begin daarna pas aan je echte project!